Muzhda komt uit Afghanistan en is sinds 2018 in Nederland. Ze is zich (ten tijde van dit interview) aan het voorbereiden op Staatsexamen II. Daarna wil ze graag een opleiding gaan doen. Ze wilde graag naast de taallessen en ter voorbereiding op het examen haar spreekvaardigheid verbeteren. Ze is in aanraking gekomen met het Kletsmaatjesproject via een klasgenoot. Linda Bosman is taalvrijwilliger en het kletsmaatje van Muzhda.

Hoe vaak oefenen jullie samen en sinds wanneer gebruiken jullie Spreektaal?

Muzhda: We spreken elkaar één keer per week. Dit duurt meestal een uur, soms iets langer. We bespreken van alles en ik heb altijd heel veel vragen voor Linda.
Linda: We zijn sinds december begonnen via het Kletsmaatjesproject. Aan mij is de tip gegeven om Spreektaal te gebruiken. Via de trainingen van Het Begint met Taal heb ik deze tip gekregen. Het beviel meteen goed.

En zijn jullie direct met Spreektaal 3 begonnen?

Muzhda: Ik zit al op B2 niveau, maar ik vind spreken nog een beetje moeilijk.
Linda: Ja, daarom zijn we in december begonnen met Spreektaal 2. Ik zat eigenlijk eerst zelfs klaar met Spreektaal 1. Maar we kwamen er al snel achter dat Muzhda al verder kon naar Spreektaal 2. Ik vond het direct een hele fijne methodiek om gesprekken te voeren. Via mijn contactpersoon wist ik dat Spreektaal 3 onderweg was en werd ons gevraagd om dit uit te proberen.

Hebben jullie al meerdere thema's gebruikt? En hoe beslis je welk thema jullie behandelen?

Muzhda: We kiezen telkens thema's die ik nodig heb. Bijvoorbeeld over stage en vrijwilligerswerk of gezondheid. En dan proberen we dit boekje uit.
Linda: We kijken telkens wat aansluit en waar Muzhda nu mee bezig is of waar ze meer over zou willen weten. Maar ook binnen het thema beslissen we samen welke hoofdstukken we interessant vinden. Over de opbouw in Spreektaal is echt goed nagedacht en dit volgen we ook. Er zit een leuke afwisseling in qua type oefeningen.

Je bent de hele tijd echt met elkaar in gesprek. Meestal krijgen we niet in één les een heel hoofdstuk af, maar daar blikken we dan de volgende keer op terug en gaan we vervolgens weer verder.
Muzhda: We zijn vooral veel aan het praten en werken aan de spreekvaardigheid. Maar soms ook een beetje schrijfvaardigheid via de chat of WhatsApp.

Is het goed te combineren met afstandsleren vanwege corona? Wat gaat nu iets minder door corona?

Linda: De meeste oefeningen gaan goed. Maar sommige opdrachten zoals post-its op de rug plakken doen we niet. Hier verzinnen we iets anders voor. Ik vind het online heel goed bruikbaar. De geluidsfragmenten en de boekjes delen we via Zoom. We lopen vervolgens alle stappen samen door.

Hoe lang zijn jullie ongeveer bezig met één thema-boekje?

Muzhda: Ik denk meer dan drie weken. Zo'n vier à vijf keer.
Linda: We kiezen bijvoorbeeld thema Gezondheid en doen daar een van de drie hoofdstukken van. Maar dan gaan we de volgende keer verder met een ander onderwerp. Omdat dat onderwerp op dat moment beter aansluit bij Muzhda of de actualiteit. Je kan hier heel leuk mee spelen.

Je werkt toe naar een praktijkopdracht bij Spreektaal 1 en 2. Hoe zit dit in Spreektaal 3? Hebben jullie dit al uitgevoerd?

Linda: Dit zit er inderdaad ook in Spreektaal 3. We oefenen het wel, maar we voeren momenteel niet letterlijk de concrete opdracht uit vanwege de afstand. We oefenen wel delen hiervan, bijvoorbeeld een afspraak maken bij de tandarts, omdat Muzhda dit ook echt moest doen.

Muzhda, wat vind je van de Spreektaal-boekjes? Is je spreken hierdoor verbeterd?

Muzhda: Ik vind het heel interessant en het past heel goed bij mijn taalniveau. Er staan hele mooie zinnen in die we dagelijks gebruiken. Hier kan ik heel goed mee oefenen. Mijn spreken is echt verbeterd. Ik heb veel nieuwe woorden en zinnen geleerd.

Quote: Er staan hele mooie zinnen in die we dagelijks gebruiken.

Oefen je naast het Kletsmaatjesproject ook weleens zelf of met anderen met de Spreektaal-boekjes?

Muzhda: Ja, soms met mijn klasgenoten.

Aan het einde van elk boekje zijn er instructies voor de taalvrijwilliger. Linda, gebruik je deze instructies?

Linda: Ja, ik vind deze instructies heel fijn. In het begin had ik niet door dat dit erin stond, dus deed ik het een beetje op basis van eigen gevoel en interpretatie. Maar het heeft mij heel erg geholpen. Ik deel dus de teksten van het boekje via Zoom met Muzhda en dan heb ik zelf de tips en instructies voor de vrijwilliger op een ander scherm openstaan.

Zou je nog iets willen veranderen of een tip geven aan de makers van Spreektaal 3? Of is er een thema dat jullie missen?

Linda: Ik ben heel erg positief en enthousiast over de Spreektaal-boekjes. Alleen Muzhda gaf aan dat ze laatst ook wel extra schrijven wilde oefenen, maar dit is natuurlijk Spreektaal.

Een Schrijftaal 1, 2 of 3? Zou er zoiets kunnen komen? Want je blijft nog steeds veel spreken. Tegelijkertijd staat het nooit helemaal los van de andere vaardigheden, want we schrijven en typen nu ook via WhatsApp. Of misschien het oefenen van examens? Want Muzhda is nu ook bezig met het oefenen voor haar Staatsexamen NT2.

Welke oefening vonden jullie erg fijn en heeft goed geholpen? Welke oefening bevalt heel erg goed?

Linda: Ja, ik weet er wel een aantal. Bij thema Gezondheid over een afspraak maken bij de tandarts was een hele fijne oefening. Maar ook in het begin naar de foto kijken en erover praten en de luisteroefeningen zijn heel nuttig. Of de foto's en zinnen bij elkaar zoeken. Of de woorden zoeken die bij elkaar horen. Een hele leuke is dat je een omschrijving moet geven en de ander dit moet raden. Een beetje zoals 'het verboden woord'.
Muzhda: Ik vind Lees het gesprek samen hardop heel erg fijn.
Linda: Ja klopt, die doe je twee kanten op. Het lezen en reageren op elkaars vragen en vervolgens draai je de rollen om. En daarna ga je een vrij gesprek voeren. Er zit echt een hele logische en goede opbouw in.

Hoe ervaar je de taal in het boekje?

Muzhda: Ik vind dit niet heel moeilijk, maar sommige woorden ken ik nog niet. Dan schrijf ik ze op en daarna ga ik ze bestuderen en er zinnen mee maken. We praten erover en zoeken samen de betekenis op.
Linda: Klopt, deze woorden schrijven we ook op in een extra schriftje. Zo oefent Muzhda ook de woorden thuis verder en met haar klasgenoten.

Gebruik je ook weleens ander materiaal naast de Spreektaal-boekjes? Of andere thema's?

Muzhda: We praten vaak over het weekend, omdat we elke maandag afspreken. Of we praten over wat we gaan doen, zoals bijvoorbeeld ons Nieuwjaar vieren. Dit is een andere datum dan in Nederland.

Zou er ook behoefte zijn aan een Spreektaal 4?

Muzhda en Linda: Dat zou leuk zijn. Juist voor de cursisten naar B2! We zijn benieuwd.
Linda: Er is een tijdje terug ook online lancering geweest van Spreektaal 3. Meer dan honderd mensen hebben meegekeken. We hebben toen één of twee oefeningen uit Spreektaal gedaan, net zoals normaal. Dit was echt superleuk en superstoer van Muzhda.

Linda, heb je nog een tip voor andere taalvrijwilligers? En Muzhda voor andere geïnteresseerden?

Tip van Linda: Lees vooral eerst de instructie aan het einde van het boekje om jezelf een beetje handen en voeten te geven. En kijk van tevoren goed naar de nummeringen en benamingen van de audio-bestanden. Ik zou de taalvrijwilliger ook adviseren om de volgorde van de oefeningen aan te houden die in de boekjes staan. Je kan er echt hele goede gesprekken mee voeren. Wees niet bang om dit online in te zetten, want wij weten niet beter. En doe de training van Het Begint met Taal. Je krijgt veel tips en hebt een aanspreekpunt voor adviezen.

Tip van Muzhda: Ik heb mijn klasgenoten ook geadviseerd om Spreektaal 3 te gebruiken en ook mee te doen met het Kletsmaatjesproject. Het is echt heel leuk en goed om het spreken te oefenen.

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.