De John F. Kennedyschool staat in de wijk Biesdonk in Breda-Noord. In die wijk wonen veel inwoners met een migratie-achtergrond. Een aantal ouders spreekt niet of nauwelijks Nederlands. Daarom heeft de school, met hulp van de Gemeente Breda, een Taalklas voor Volwassenen opgericht, om de taalbarrière te doorbreken. De school richt zich daarbij niet alleen op de ouders van kinderen die op school zitten, maar ook op andere geïnteresseerde wijkbewoners.

Een grote stap verder

De jury van de Onderwijsprijs zegt 'zeer enthousiast' te zijn over de Bredase inzending: 'KBS John F. Kennedy is duidelijk een grote stap verder gegaan dan je van een gewone basisschool mag verwachten', schrijven ze in hun juryrapport. 'De school heeft, met steun van de gemeente Breda, geïnvesteerd in taallessen voor volwassenen om hun betrokkenheid bij de school te vergroten'.

Ria Keijzers, leerkracht van de school en gecertificeerd docente Nt2, is initiatiefnemer van deze taalklassen en krijgt daarbij steun van veel vrijwilligers. Les sprak met haar. De combinatie van leerkracht basisschool en tegelijkertijd gecertificeerd docent Nt2 is niet zo gebruikelijk.

Hoe kwam zij op het idee om dit project op te starten?

Ria vertelt hoe zij na dertig jaar te hebben gewerkt op 'witte basisscholen' in 2011 terecht kwam op de John F. Kennedyschool waar zo'n 70% van de in totaal 425 kinderen afkomstig is van ouders van niet westerse afkomst. 'Het organiseren van ouderbetrokkenheid op deze school was een van mijn taken. Toen de bibliotheek in de wijk werd gesloten heeft de school een eigen bibliotheek opgezet waarbij aan ouders werd gevraagd om mee te helpen. Na verloop van tijd waren er elke dag zo'n twaalf ouders op school hiermee bezig. Ik ontdekte dat veel ouders moeite hadden met het Nederlands en dat er een enorme behoefte was om de taal beter te leren beheersen'.

Zij startte met een taalklasje en al gauw had ze zo'n 25 mensen in de klas, van analfabeet tot middelbaar opgeleid. Toen merkte ze dat het haar ontbrak aan deskundigheid en heeft ze de opleiding tot docent Nt2 gevolgd. 'Van mijn directeur kreeg ik alle support en toen de aantallen ouders via mond op mond reclame maar bleven toestromen ben ik naar de gemeente Breda gestapt om een project als betaalde leerkracht Nt2 gefinancierd te krijgen'.

Intussen draaien er vijf niveaugroepen op school met 65 cursisten. Zonder de inzet van vrijwilligers is het niet te doen. Ria werkt dan ook met vijf vrijwilligers voor de leesgroepen, drie vrijwilligers bij de taalgroepen en drie vrijwilligers bij het oppassen, want er is ook kinderopvang op school geregeld. Tot nu toe zijn het alleen vrouwen die taallessen volgen. Dat was niet de opzet, maar zo is het wel gegroeid. Ria wil graag mannen in de groepen krijgen, maar realiseert zich dat dat voor individuele mannen moeilijk is. Dat zou mogelijk wel lukken als een grotere groep mannen zich tegelijkertijd aandient.

De gemeente Breda is zo enthousiast dat Ria nu de taak heeft gekregen om het project uit te breiden naar andere scholen in Breda. Zij heeft het inmiddels zo druk met lesgeven, aansturen vrijwilligers en nieuwe projecten opzetten bij andere scholen dat zij haar taak als groepsleerkracht en teamcoördinator heeft moeten beëindigen. Haar grootste zorg is nu meer mankracht om zich heen te verzamelen om het project niet aan zijn eigen succes te laten bezwijken.

Ouderbetrokkenheid en taallessen

De school richt zich niet alleen op het bevorderen van de Nederlandse taal, maar stimuleert en begeleidt de cursisten tegelijkertijd in hun contacten met de leerkrachten over de ontwikkeling van hun kinderen. Ook betrekt men de ouders bij de diverse schoolactiviteiten zoals sportdagen, avondvierdaagse en vieringen. De taallessen vinden plaats op de school zelf op maandag en vrijdag tijdens schooluren. Op basis van een intakegesprek worden de deelnemers in niveaugroepen ingedeeld.

Voor de analfabeten wordt 7/43 ingezet aangevuld met een digitaal programma. De gealfabetiseerden werken met Stap 1,2 en 3. De cursisten op het hoogste niveau bereiden zich voor op het Staatsexamen I. De cursisten krijgen twee keer per week les waarvan 2,5 – 3 uur Nt2 en 1-2 uur lezen. Ook wordt van cursisten verwacht dat zij zo'n dertig minuten per les aan huiswerk besteden. Per half jaar krijgen de cursisten een certificaat uitgereikt waarop hun toetsresultaten en aanwezigheidsfactor staan vermeld. De cursus wordt gesubsidieerd door de gemeente. De cursisten betalen €5,- per maand voor de lessen en €1,- per kind per keer voor de opvang. Het geld wordt gebruikt voor een leuk uitstapje met alle cursisten samen.

Voorwaarden van gemeente

Uiteraard moet het project aan bepaalde voorwaarden voldoen. Jaarlijks moet een projectplan worden ingediend, er moet worden geëvalueerd, er moeten gegevens over aanwezigheid – en toetsresultaten worden aangeleverd en er moet doorgeleiding plaatsvinden naar opleiding c.q. arbeidsmarkt.

Samenwerking met andere organisaties

Voor de hoogste niveaugroep wordt samengewerkt met Calibris waarbij loopbaantraining wordt aangeboden en er voor cursisten een mogelijkheid wordt gecreëerd om twee weken in een bedrijf te worden geplaatst. Voor de kinderopvang worden naast vrijwilligers ook stagiaires van de mbo opleiding ingezet. Ook wordt samengewerkt met de bibliotheek, met buurthuis ONS, een coöperatie van zelfstandige bedrijfjes die worden gerund door mensen uit de wijk. Bij die bedrijfjes worden ervaringsplekken aangeboden.

Cursisten die nog moeten inburgeren worden doorverwezen naar inburgeringsonderwijs elders in Breda. Ria vertelt dat daar niet veel animo voor is, de cursisten volgen liever het aanbod op school, ze hoeven niet te reizen, het is laagdrempelig, cursisten ervaren het als een veilige leeromgeving en er is ook kinderopvang. Ria wil nu ook in overleg met de gemeente contacten met de consultatiebureaus gaan leggen om zo nog meer ouders te kunnen bereiken. Ook maakt ze zich zorgen want 'het grote nadeel van de projectsubsidie is dat de continuïteit niet is verzekerd. Het project loopt van september 2015 tot december 2017 en daarna moeten we nog maar zien of en hoe het verder gaat'.

Maar voorlopig is het nog niet zover. De nominatie voor de Nationale Onderwijsprijs door de jury van de onderwijsprijs in Noord Brabant heeft het project landelijk op de kaart gezet. Ria: 'Ik hoop van ganser harte dat het veel navolging gaat krijgen op andere plaatsen in Nederland, want ik vind het van groot belang voor álle kinderen in Nederland dat hun ouders de Nederlandse taal goed beheersen. Ouders die de taal niet machtig zijn, staan mijns inziens onvoldoende in hun kracht om hun kinderen goed te kunnen begeleiden in hun ontwikkeling'.

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.