Thematisch ingedeeld

MELKWEG vertelt over de avonturen van de inwoners van een denkbeeldige straat, die DE MELKWEG heet. De inwoners komen allemaal uit verschillende landen en hebben verschillende gezinssituaties.

Alle materialen zijn ingedeeld in boekjes met thema's die voor de cursisten actueel zijn, zoals boodschappen, wonen, reizen en werken (naar Alfa A). Bij het volgende niveau (van Alfa A naar Alfa B) worden de thema's uitgebreid met gezondheid, ouders, participatie en wonen. Elk thema bevat vijf of zes boekjes. En bij het hoogste niveau wordt er verder ingegaan op dezelfde thema's. Deze aanpak geeft mij als docent de mogelijkheid om deze materialen in te zetten als aanvullend materiaal bij mijn eigen thematisch opgebouwd programma; ik kan de MELKWEG ook makkelijk met een bestaande leergang combineren. In mijn Alfa C klas gebruik ik DE NIEUWE START 2 als basis; in deze klas gebruik ik de MELKWEGboekjes als extra aanvulling.

Taalniveaus en doelgroep

De materialen zijn bedoeld voor de cursisten die in de alfabetiseringstrajecten zitten, startend met het niveau Alfa A en eindigend met het Alfa C niveau. Van collega's hoor ik dat de eerste boekjes (Alfa A) te moeilijk zijn voor de absolute beginners. Ik heb het eerste boekje met veel succes in een groep gebruikt, waar de cursisten rond Alfa A niveau zitten. Zelf werk ik veel met de boekjes VAN ALFA B NAAR ALFA C. Mijn ervaring is dat het niveau van de boekjes in het algemeen goed overeenkomt met het niveau van de cursisten. De vaardigheden die worden geoefend, komen overeen met het REFERENTIEKADER ALFABETISERING. Op Alfa C-niveau wordt bijvoorbeeld veel aandacht besteed aan roosters en agenda's, briefconventies en simpele leesstrategieën.

Duidelijke opbouw

Alle boekjes zijn op dezelfde manier opgebouwd: in elk boekje zijn er vier teksten met bijbehorende oefeningen die volgens het VUT-model (Vooruitkijken, Uitvoeren, Terugkijken) zijn georganiseerd (een korte vooroefening, een kopje Taken en het kopje En U?', dat de relatie tussen de tekst en het leven van de cursist legt). Het boekje HET IS FEEST (van Alfa B naar Alfa C) begint bijvoorbeeld met vragen die we in de klas kunnen bespreken (Wat zijn de belangrijke feestdagen in uw geboorteland? Welke Nederlandse feestdagen kent u?), dan komt er een tekst (een feestkalender van een school) met vragen, vervolgens krijgen de cursisten een taak (een feestkalender van een gezin bestuderen en vragen beantwoorden), en dan volgt het kopje En u? (Wat is voor u een belangrijk feest? Welke feesten viert u?). We ronden af met Terugkijken (Wat vindt u? Ik vond de les leuk/saai) en de woordenlijst waarin de cursisten zelf met een kruisje aangeven welke woorden zij al kennen.

Deze structuur is heel plezierig: aan het eind van de les hebben zowel de docent als de cursisten een duidelijk beeld over wat zij in de les hebben geleerd. De cursisten kunnen makkelijk zelfstandig de les thuis herhalen. Het materiaal is ook uitermate geschikt voor zowel (semi-)zelfstandig werken in de klas als voor samenwerkend leren.

Differentiëren en samenwerkend leren

Differentiëren speelt steeds een grote rol in de alfabetisering. Alle docenten zoeken naar de meest succesvolle manieren om de cursisten van verschillende niveaus met elkaar efficiënt samen te laten werken. De MELKWEGboekjes zijn duidelijk en overzichtelijk opgebouwd waardoor zij prima geschikt zijn om de cursisten van verschillende niveaus samen te laten werken om de opdrachten uit te voeren. De opdrachten zijn duidelijk, waardoor zelfs de zwakke cursisten makkelijk mee kunnen werken. Aan de andere kant zijn de opdrachten genoeg uitdagend voor cursisten die wat verder zijn. In mijn klas hebben de cursisten van verschillende niveaus het ONDERHOUD ABC moeten invullen (boekje HET HUIS HUREN). Zij moesten hierbij aangeven welke klus door de bewoner moet worden gedaan en welke klus door de woningbouwvereniging. Terwijl de vrijwilligster een subgroep van zwakkere cursisten aan het begeleiden was, kon de sterkere subgroep samen proberen te ontdekken wat ze moesten doen en samenwerkend de opdracht uitvoeren. Als de oefening klaar was, konden de subgroepen de resultaten met elkaar bespreken. Dit leidde tot een leuke, levendige discussie over het repareren van de lekkende kranen, schilderen van plafonds en bestrijden van ongedierte.

Plezierige lay-out en duidelijke instructies

Alle cursisten zijn heel blij met de layout van de boekjes: in de boekjes wordt veel aandacht geschonken aan geschikte lettertypes, en er zijn veel leuke foto's en afbeeldingen die ervoor zorgen dat de cursisten de opdrachten makkelijk begrijpen. De instructies in de boekjes zijn makkelijk te begrijpen: er worden tekens en symbolen gebruikt die duidelijk aangeven wat de cursisten moeten doen.

Makkelijk gratis te downloaden

Alle boekjes kunnen gratis gedownload worden van de website www. melkwegplus.nl. Een van de vele voordelen hiervan is voor mij dat het materiaal digitaal beschikbaar is op alle locaties waar ik werk; ik kan heel snel zelf het nodige aantal boekjes printen.

Docentenhandleiding

Op de website staat ook de uitgebreide docentenhandleiding met uitgebreide beschrijving van het materiaal en de didactische uitgangspunten.

Rekenen

Heel blij ben ik ook met de nieuwe reeks Rekenen. Rekenen vormt een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven en is onmisbaar in een alfabetiseringscursus. De boekjes hebben dezelfde opbouw als taalboekjes en geven de cursisten een mogelijkheid om binnen de thema's waarmee zij werken (boodschappen, gezondheid, school, reizen) de basisrekenvaardigheden te oefenen die zij in hun hedendaagse leven kunnen gebruiken: prijzen vergelijken, omgaan met geld, kleine getallen optellen en aftrekken.

Cultuur en humor

Het leuke van de MELKWEGboekjes is dat er bij de keuze van de teksten met veel respect is omgegaan met de cultuurverschillen: we lezen niet alleen de teksten uit Nederland, maar ook, bijvoorbeeld, een Arabisch liefdesverhaal. Ook durven de auteurs de thema's aan te snijden die voor veel culturen als taboe worden gezien, zoals AIDS. Veel aandacht wordt er besteed aan actuele thema's, thema's die in de westerse maatschappij veel aandacht krijgen, zoals gezond eten en bewegen. De teksten zijn ook soms grappig, bijvoorbeeld een tekst, waar de man het hele huis knalblauw heeft geschilderd, terwijl zijn vrouw lichtblauw had verwacht.

De prikkelende teksten zorgen voor veel leesplezier: de cursisten gaan steeds meer lezen en ze vergeten langzaam dat lezen moeilijk en inspannend is. Ze gaan steeds meer genieten! De thema's zijn actueel, de cursisten lezen, lachen en huilen; een nieuwe wereld gaat voor hen open. Ik denk dat de MELKWEGboekjes ideaal zijn om te ontdekken dat lezen leuk is; dankzij dit materiaal durven mijn cursisten elke dag meer.

Programma in ontwikkeling

De avonturen van de bewoners van DE MELKWEG gaan door: er worden regelmatig nieuwe boekjes ontwikkeld die alle docenten en cursisten enthousiast maken met interessante en actuele teksten en leuke, gevarieerde en uitdagende oefeningen. We worden elke keer opnieuw verrast en geinspireerd! Wij hopen dat de auteurs de financiële mogelijkheid vinden om door te gaan met het ontwikkelen van deze materialen.

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.