Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport Aanpak van laaggeletterdheid, dat woensdagmiddag is aangeboden aan de Tweede Kamer. Laaggeletterd zijn mensen die moeite hebben met taal en rekenen. Die laatsten worden ook wel 'laaggecijferden' genoemd. Voor beleid om hierin verbetering te brengen, is dit jaar 74 miljoen euro beschikbaar. De Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar het beleid in de periode 2006-2015 en naar de plannen voor de periode 2016-2018.

De conclusies zijn niet positief. In internationaal verband doet Nederland het wel goed: het staat in de top-3 van de OESO-lijst van landen met de minste laaggeletterden. Maar de doelen van het beleid in eigen land zijn volgens de Rekenkamer te zeer alleen gericht op taal en daarmee te bescheiden. Ze zijn niet gericht op het in algemene zin 'geletterd' worden van mensen en bereiken slechts 5 procent van de doelgroep.

 

Stichting Lezen & Schrijven

Iemand die als geletterd geldt, moet de taal tenminste op vmbo-niveau beheersen. Maar de doelen die de overheid stelt, spreken slechts van 'verbetering' van de taalbeheersing. Het doel voor de komende jaren, om 45 duizend mensen te laten beginnen aan een taalcursus en nog eens 45 duizend hun taal te laten 'verbeteren', wordt niet gehaald omdat er wachtlijsten zijn. Dat vindt de Rekenkamer strijdig met een opmerking van minister Jet Bussemaker, die vorig jaar tegen de Tweede Kamer zei dat meer geld niet betere resultaten zou opleveren.

Van de 74 miljoen euro wordt 56 miljoen via gemeenten verdeeld over ROC-instellingen en andere aanbieders van cursussen voor volwassenen. De in 2004 door prinses Laurentien opgerichte stichting Lezen & Schrijven, waarvan zij nu erevoorzitter is, mag jaarlijks 11 miljoen euro uitgeven om onder meer de samenwerking tussen lokale en landelijke organisaties te bevorderen.

 

Het probleem is weerbarstig en complex

Jet Bussemaker

 

 

De Rekenkamer doet drie aanbevelingen. Beslis of de doelen van het beleid zich ook op rekenvaardigheid en digitale vaardigheid moeten richten en zo ja, formuleer daarvoor streefwaarden. Zorg voor een volledig beeld van de kenmerken van cursisten - dat is er nu niet. En zorg voor zicht op het begin- en eindniveau van cursisten, zodat de effecten van het beleid kunnen worden gemeten.

De minister heeft het rapport voor publicatie gelezen en laat in een reactie aan de Rekenkamer weten dat het probleem 'weerbarstig en complex' is. Ze zegt doende te zijn met het wegwerken van de wachtlijsten en 'het in kaart brengen van de leeropbrengsten'. Volgens haar kan de omvang van de groep laaggeletterden slechts 'bij benadering' worden aangegeven. De Rekenkamer concludeert dat zij daarmee 'niet reageert' op de bevinding dat 65-plussers ten onrechte niet worden meegerekend.

Voor meer informatie zie het rapport.