Inhoud

Bespreking: Schrijf Vaardig

Bespreking en ervaringen
2 februari 2015

Samenvatting

Schrijf Vaardig. Methode met grammaticale opbouw voor anderstaligen is een driedelige methode voor (anderstalige) cursisten die hun schrijfvaardigheid willen verbeteren, in het algemeen of met de bedoeling Staatsexamen Nt2 Programma I of II af te leggen.
De methode is bedoeld voor hoger opgeleiden (middelbaar onderwijs of beroepsonderwijs) met (minimaal) niveau A2.

Letty Bruggeman beschrijft de methode en geeft een afsluitend oordeel, Hetty Vermoolen geeft enkele ervaringen, vooral met Deel 1, bij de kleine taalschool NT2Totaal.

Trefwoorden

Afhankelijk van de doelstelling van de cursist kan gekozen worden voor deel 1 plus deel 2, of deel 3 plus deel 2

Deel 1 van Schrijf Vaardig werkt toe naar Staatsexamen Nt2 Programma I, deel 3 naar Programma II (en niveau 3F - Meijerink). De delen 1 en 3 behandelen grammaticale onderwerpen, deel 2 de andere elementen die belangrijk zijn bij het opstellen van een tekst (zoals adequaatheid, opbouw) en die, naast grammaticale correctheid, als criteria dienen bij de beoordeling van het Staatsexamen Schrijfvaardigheid.
Afhankelijk van de doelstelling van de cursist kan gekozen worden voor deel 1 plus deel 2, of deel 3 plus deel 2. Bij de methode hoort een website met extra materiaal, de digitale versie van een aantal oefeningen, sleutels, een toets van grammaticale termen en een docentenhandleiding (alleen voor docenten die aan een instelling zijn verbonden). Ook is daar informatie opgenomen over de nieuwe eisen bij de Staatsexamens Schrijfvaardigheid.

Structuur

De methode is geschreven omdat volgens de auteur in totaalmethodes meestal niet genoeg wordt geoefend met schrijfvaardigheid en grammatica.

Grammatica is een belangrijk onderdeel van het Staatsexamen Schrijfvaardigheid (en ook bij Spreekvaardigheid speelt het een belangrijke rol). Correct toepassen van de regels is dan ook essentieel als je wilt slagen voor deze onderdelen.

Volgens de auteur die de methode in de praktijk heeft ontwikkeld, is het mogelijk in één jaar alle drie de delen door te werken met een dagdeel les en een aantal uren huiswerk per week.

Eerst de theorie, daarna de oefeningen, van receptief naar productief, met aan het einde open schrijfopdrachten

De structuur van de hoofdstukken is steeds dezelfde: eerst de theorie (in lichtblauwe kaders) en daarna de oefeningen, oplopend van receptief naar productief, met aan het einde open schrijfopdrachten.

Deel 1 bevat twaalf hoofdstukken: woordvolgorde - verwijswoorden - lidwoorden - de ontkenning - werkwoordstijden - verbindingswoorden (voeg- en bijwoorden en voorzetsels) - de indirecte rede - de bijvoeglijke bijzin - scheidbare werkwoorden - wederkerende werkwoorden - de passieve vorm - er.

Van kaft tot kaft of hoofdstukken kiezen

Schrijf Vaardig kan zelfstandig, maar ook naast iedere andere methode gebruikt worden. Het kan klassikaal, individueel (één op één) en door middel van zelfstudie worden doorgewerkt. Wel is er altijd een deskundige begeleider nodig voor de feedback op de open opdrachten en uitleg bij bepaalde onderdelen.

Voorin deel 1, 2 en 3 staan de correctiecodes die de docent moet hanteren bij het corrigeren van de open opdrachten. Deze codes geven alleen aan wat voor soort fout gemaakt is, niet wat het goede antwoord kan zijn. Hierdoor wordt de cursist gedwongen na te denken over zijn fouten en op zoek te gaan naar een beter alternatief. Ook ontstaat inzicht in het ‘verbeterprofiel’ van de cursist (1).

Indeling en lay-out zijn helder en overzichtelijk

Afhankelijk van tijd en doelstelling kan de docent : A. het boek van kaft tot kaft doorwerken, of B. bepaalde hoofdstukken kiezen die onderwerpen behandelen waar de cursisten moeite mee hebben. Wie kiest voor A, kan erop vertrouwen dat de belangrijkste grammaticale onderwerpen aan bod zijn gekomen. De boekjes zijn niet dik (circa 180 pagina’s) en de onderwerpen worden niet uitputtend behandeld, maar het is voor de docent niet moeilijk om zelf aanvullende oefeningen te maken, mocht dat nodig zijn. Indeling en lay-out zijn helder en overzichtelijk.

De vorm van de in-/aanvuloefeningen sluit aan bij de opgaven in het Staatsexamen. De docent zal soms bij bepaalde onderwerpen misschien meer uitleg of extra voorbeelden moeten geven.

Handzaam, overzichtelijk en betrouwbaar

In Hoofdstuk 1 Woordvolgorde komt de plaats van zinsdelen als (in)direct object, bepaling van tijd/plaats niet nadrukkelijk aan de orde, maar kan wel gemakkelijk worden toegevoegd. Dat geldt ook voor Hoofdstuk 2 Verwijswoorden; de docent kan desgewenst andere adverbia toevoegen. Bovendien wordt in Hoofdstuk 6 Verbindingswoorden uitgebreid ingegaan op de woorden die nodig zijn om een tekst structuur te geven.

Schrijf Vaardig 1 geeft een handzaam, overzichtelijk en betrouwbaar aanbod van uitleg en oefeningen op het gebied van de belangrijkste grammaticale onderwerpen, voor wie zich wil voorbereiden op het Staatsexamen Nt2 Pr I, of voor wie graag nog eens bepaalde onderwerpen wil herhalen/beter bestuderen en oefenen.

Doordat de hoofdstukken als losse ‘modules’ en in willekeurige volgorde doorgenomen kunnen worden, is het ook voor de individuele cursist en voor de zelfstandig werkende taaltrainer goed bruikbaar.

Letty Bruggeman

Ervaringen bij NT2Totaal

De wens is ook om de grammaticakennis op te frissen, te onderhouden of te verbeteren

Op onze kleine taalschool NT2Totaal werken we met kleine groepen. Onze ervaring heeft geleerd dat veel anderstaligen behoefte hebben aan lessen waar veel aandacht wordt besteed aan de Nederlandse taalverwerving zonder het gebruik van computers.

Cursisten willen veel oefenen, bijvoorbeeld door middel van een rollenspel, en beter leren spreken over onderwerpen die dichtbij de hun belevingswereld staan. De wens is ook om de grammaticakennis op te frissen, te onderhouden of te verbeteren. En dat allemaal in betrekkelijk kleine groepen waar veel ruimte is voor persoonlijke aandacht.
Door met veel plezier met taal bezig te zijn zal het taalniveau omhoog gaan.

Eerst mondeling, daarna schriftelijk

Bij NT2Totaal werken we met verschillende methodes. Het boek dat mij op dit moment het meest bevalt is Schrijf Vaardig (deel 1).

Het boek bestaat uit twaalf hoofdstukken waarin alle belangrijke grammaticale onderwerpen aan bod komen. Bij elk hoofdstuk zit een toets. Ik gebruik dit boek naast lees- en spreekoefeningen voor het Staatsexamen Programma I. Elk hoofdstuk begint met een korte uitleg. Daarna volgt er een aantal oefeningen. Deze oefeningen laat ik de cursisten altijd thuis doen. De open schrijfopdrachten aan het eind van een hoofdstuk doen wij eerst mondeling in de les. Daarna maken de deelnemers deze opdrachten thuis nog een keer. De volgende les bespreken we ze eventueel of laat ik de deelnemers elkaars werk nakijken.

In de les bespreken we de schrijfopdrachten die ze thuis gemaakt hebben

Ik probeer zoveel mogelijk een aantal zaken meerdere keren terug te laten komen in de lessen. Zo start ik al vrij snel met het behandelen van Er, wat in het boek pas aan het eind aan bod komt. Ik gebruik hiervoor eigen materiaal. Ook oefenen we bijvoorbeeld de ontkenning tijdens de hele serie lessen meerdere malen. Door zinnen uit het boek ontkennend te maken, door de toets pas weken na het behandelde hoofdstuk te geven etc.

Van voor naar achter en van achteren naar voren

Op deze manier beklijft het geleerde goed. Ik werk in feite van achteren naar voren met eigen materiaal en van voor naar achter door de hoofdstukken te volgen. De toetsen geef ik twee lessen na de behandeling van de stof. Deze werkwijze werkt goed.

De zinnen uit het boek verander ik soms een beetje en zet ze op strookjes. Die strookjes gebruik ik dan weer in de les om een en ander te herhalen en ze snel te leren reageren.

In de les zelf doen we nauwelijks schrijfopdrachten. Wel bespreken we de schrijfopdrachten die ze thuis gemaakt hebben. Dit bevordert niet alleen hun kennis van de grammatica maar ook hun spreekvaardigheid. In de les werken we veel aan de spreekvaardigheid. We gebruiken daar krantenartikelen voor, Staatsexamenoefeningen, spelletjes, etc.

De lessen zijn afwisselend en ze leren weinig ‘nutteloze’ zaken (wat bij sommige methodes naar mijn mening wel eens het geval is). Ze nemen zelf hun krantenartikelen mee, en daar bekijken we dan ook weer de grammatica zoals ze die net geleerd hebben.

Hetty Vermoolen

Noten

  1. In het voorwoord refereert de auteur aan een artikel in Les 169 (2) waarin het belang van zelfevaluatie met behulp van correctiecodes wordt onderstreept.
    Bij schrijfvaardigheid speelt de docent/begeleider een belangrijke rol. Als de open schrijfopdrachten consequent worden gecorrigeerd met behulp van de codes, zal dit de cursist dwingen om over zijn/haar fouten na te denken en een betere oplossing te zoeken. Dit werkt veel beter dan alleen aanstrepen of ‘verbeteren’, waarbij de cursist passief blijft.
  2. C. van Beuningen (2011), De rode pen werkt. In: Les 169, jaargang 29.

M. Gathier, Schrijf Vaardig - Methode met grammaticale opbouw voor anderstaligen. Uitg. Coutinho drie delen.

Deel 1, 2012. ISBN: 9789046902738. Prijs: €22,50
Deel 2, 2012. ISBN: 9789046903179. Prijs: €15,-
Deel 3, 2012. ISBN: 9789046903186. Prijs: €16,50
Voor meer informatie: www.coutinho.nl/schrijfvaardig

Print

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam


De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:


Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

Bekijk het laatste nummer: LES nr. 229

Column

Doorgestroomd

Doorgestroomd

Doorgestroomd - Ik wil advocaat worden!

Waarom ze niet naar de havo mag? Het is de vraag van een meisje uit Afghanistan op de ISK. Haar neef mocht wel naar de havo. Waarom zij niet? Ze heeft nog niet het juiste taalniveau en zal via mbo 2 haar weg moeten vinden. Ondertussen werkt ze hard aan het leren van de taal en heeft ze altijd een boekje bij zich waarin ze moeilijke woorden opschrijft.

Lees verder

In zinnen. In volle zinnen

In zinnen.          In volle zinnen
Olha

Mieke de Haan is huisdichter van Les. In deze column publiceert zij maandelijks een nieuw gedicht dat ze schrijft naar aanleiding van ervaringen van haar cursisten. Bij elk gedicht geeft ze ook een lestip.

Lees verder

Doorgestroomd

Doorgestroomd

Doorgestroomd - Drie vrienden na de ISK

Soms trok hij even zijn wenkbrauwen op als hij iets zei, om zo de hele klas naar zijn hand te zetten. Zijn vriend ging dan achterin zitten, omdat hij rustig wilde werken. De laatste van het drietal bleef opletten en maakte altijd zijn huiswerk.

Lees verder
Column
Op de hoogte blijven? Meld u hier aan voor de nieuwsbrief van Les.
Op de hoogte blijven? Meld u hier aan voor de nieuwsbrief van Les.